استفاده و توسعه محصولات غیرچوبی جنگل (مطالعه موردی: شهرستان مرودشت، استان فارس)

از آب و خاک دارای پتانسیل تولید محصولات غیرچوبی نیز می باشند. محصولات غیرچوبی نقش تعیین کننده و موثری در اقتصاد بهره برداران و میزان وابستگی آنها به این محصولات دارد. هدف از انجام این مطالعه شناسایی محصولات غیرچوبی، بررسی میزان استفاده خانوارهای روستایی شهرستان مرودشت از این محصولات و نیز بررسی عوامل موثر در میزان وابستگی آنها به این منابع می باشد. بدین منظور در شهرستان مرودشت تعداد 8 روستا و از هر روستا نیز با توجه به جمعیت خانوار تعدادی نمونه بصورت تصادفی انتخاب گردید. پس از انجام مشاهدات، تکمیل پرسش نامه ها و بازدید از منطقه، داده ها و اطلاعات بدست آمده دسته بندی و با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه و روش مقایسه چند دامنه دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نظر میزان وابستگی خانوارها به محصولات غیرچوبی بین گروه های مختلف سن، تحصیلات و دوری و نزدیکی به مرکز شهر اختلاف معنی داری وجود ندارد ولی بین گروه های مختلف شغل، تعداد اعضای خانوار و درآمد اختلاف معنی داری در سطح یک درصد وجود دارد. علاوه بر این نتایج نشان داد که میوه بنه، مجک، زدو، عسل، قارچ، آویشن و کنگر وحشی بعنوان مهمترین محصولات غیرچوبی شهرستان مرودشت محسوب می شوند. همچنین از لحاظ فرم رویشی محصولات غیرچوبی بصورت 27 % تروفیت، 25% همی کریپتوفیت،30% فانروفیت،11% ژئوفیت و 7% کامئوفیت می باشند. بطورکلی می توان گفت با توجه به وابستگی خانوارهای کم درآمد به محصولات غیرچوبی و همچنین لزوم حفظ تنوع زیستی و پایداری اکوسیستم باید با ایجاد کلاس های ترویجی و آموزشی در مورد نحوه بهره برداری و اهمیت این محصولات به روستائیان، آگاهی کافی و لازم داده شود. همچنین با تشکیل تعاونی های روستائی می توان گام های موثری در زمینه رفع محدودیت ها برداشت.